Ֆրանսա- Պոլիս հրապարակուող «Ժամանակ» օրաթերթէն վերահասու կը դառնանք,որ անցնող շա­բա­թա­վեր­ջին Փա­րի­զի ա­րուար­ձան­նե­րէն Վի­րոֆ­լէ քաղա­քի ա­րա­հետ­նե­րէն մէ­կը կո­չուե­ցաւ ա­րեւմ­տա­հայ ար­ձա­կա­գիր Զա­պէլ Եսայեա­նի ա­նու­նով։Սոյն հան­դի­սու­թեան ներ­կայ եղած Շա­վի­լի հո­գե­ւոր հո­վիւ Տ. Գուր­գէն Վրդ. Ա­ղա­պա­պեան, հայ նախ­կին ռազ­միկ­նե­րու միու­թեան նա­խա­գահ Ան­թուան Պաղ­տի­կեան եւ այլք, զա­նա­զան տե­ղե­րէ փու­թա­ցած շուրջ հա­րիւր հո­գի­նոց բազ­մու­թիւն մը։ Այս առ­թիւ խօսք ա­ռաւ Վի­րոֆ­լէի քա­ղա­քա­պետ Օ­լի­վիէ Լիպ­րէն, որ կարճ եւ դրուա­տա­լից կեր­պով ներ­կա­յաց­նե­լէ ետք Զա­պէլ Ե­սա­յեա­նի տի­պա­րը, բա­ցատ­րեց, թէ քա­ղա­քա­պե­տա­րա­նի այս նա­խա­ձեռ­նու­թիւ­նը գրե­թէ հե­տե­ւանք է դի­պուա­ծի մը։ Ար­դա­րեւ, իր խորհր­դա­կան­նե­րէն Քրիս­տին Քա­րօ (ծնեալ Մա­նու­կեան, ո­րու հայ­րը հայ է), շրջա­նի բնա­կիչ հայ պրպտող­նե­րու ալ օգ­նու­թեամբ յայտ­նա­բե­րած է, որ Զա­պէլ Ե­սա­յեան առ­նուազն վեց տա­րի, 1923-1929 թուա­կան­նե­րու մի­ջեւ ապ­րած է Վի­րոֆ­լէի Լա Մար­թին փո­ղո­ցի թիւ 8 տու­նը (ներ­կա­յիս՝ թիւ 12), որ այ­սօր իր ա­նու­նը կրող ա­րա­հե­տին յա­րա­կից է։ Հոս­կէ ալ ծնունդ ա­ռած է այս ծրագ­րին յղա­ցու­մը։ Քա­ղա­քա­պե­տը նաեւ դի­տել տուաւ, որ ամ­բողջ Ֆրան­սա­յի մէջ կի­նե­րու ա­նուն­ներ կրող փո­ղոց­նե­րը կը կազ­մեն ընդ­հա­նու­րին հա­զիւ վեց տո­կո­սը եւ այս ա­ռու­մով ալ յատ­կան­շա­կան է այս ե­րե­ւոյ­թը։ Հուսկ՝ ան նշեց, որ 2015-ը ու­նի յա­տուկ նշա­նա­կու­թիւն մը՝ կը նշուի Մեծ ե­ղեռ­նի 100-ա­մեա­կը, եւ այդ առ­թիւ ող­ջու­նեց ներ­կա­յու­թիւ­նը 100-ա­մեա­կի նա­խա­ձեռ­նարկ յանձ­նա­ժո­ղո­վի շրջա­նի պա­տաս­խա­նա­տու Հրայր Հրա­չեա­նի, ո­րու «Հայ մշա­կոյ­թի 101 դէմ­քեր» հա­տո­րը կա­րե­ւոր դեր խա­ղա­ցած է այս նա­խա­ձեռ­նու­թեան յղաց­ման մէջ։ Կարճ ե­լոյթ մը ու­նե­ցաւ նաեւ Քրիս­տին Քա­րօ, որ­մէ ետք ծա­փա­հա­րու­թիւն­նե­րու ըն­կե­րակ­ցու­թեամբ կա­տա­րուե­ցաւ քօ­ղա­զեր­ծու­մը՝ ա­րա­հե­տի ցու­ցա­տախ­տա­կին, ուր կը կար­դա­ցուի հե­տե­ւեալ ար­ձա­նագ­րու­թիւ­նը. «Զա­պէլ Ե­սա­յեան 1878-1943, հայ գրա­գի­տու­հի, ապ­րե­ցաւ Լա Մար­թին փո­ղոց, թիւ 12 հաս­ցէին»։­Ա­պա ներ­կա­նե­րը հրա­ւի­րուե­ցան քա­ղա­քա­պե­տա­րան, ունկնդ­րե­լու հա­մար Զա­պէլ Ե­սա­յեա­նի նուի­րուած դա­սա­խօ­սու­թեան մը՝ պատ­մա­բան Ի­ՆԱԼ­ՔՕ-ի դա­սա­խօս Փրոֆ. Տքթ. Լե­ւոն Քէ­չէեա­նի կող­մէ։ Ծայ­րէ ծայր լե­ցուն սրա­հին մէջ յար­գե­լի դա­սա­խօ­սը ա­ւե­լի քան մէ­կու­կէս ժամ տե­ւո­ղու­թեամբ շատ հե­տաքրք­րա­կան տե­ղե­կու­թիւն­ներ ներ­կա­յա­ցուց Զա­պէլ Ե­սա­յեա­նի կեան­քէն, գոր­ծու­նէու­թե­նէն, տխուր ճա­կա­տագ­րէն։ Սար­քուե­ցաւ նաեւ ըն­դու­նե­լու­թիւն մը, ո­րու ըն­թաց­քին ներ­կա­նե­րը ջերմ մթնո­լոր­տի մը մէջ ա­ռիթն ու­նե­ցան զրու­ցե­լու ի­րա­րու կամ դա­սա­խօ­սին հետ, ինչ­պէս նաեւ գնե­լու Զա­պէլ Ե­սա­յեա­նի գիր­քե­րէն։
http://www.lradou.com/