ՌԻՉԱՐԴ ՀՈՎՀԱՆՆԵՍՅԱՆԻ ԿԱՐԱՊԻ ԵՐԳԸ

(Ընդդեմ “Ասպարեզ”-ում հրատարակված հաղորդագրության՝ կամ թե ինչպես “Ասպարեզ”-ը իր խմբագրի բերանով խածնում է իր իսկ հետույքը)
Բացահայտվում են հակահայ գործունեությամբ աչքի ընկնող կազմակերպություններ, գործակալներ, ծախված-առնվածներ և ցավոք նաև միամիտներ…

(250 ներկայացվածներից միամիտներին առանձնացնելու պարտականությունը դրվում է ընթերցողի վրա):

Ստորև ձեր ուշադրությանն է ներկայացվում Վլադիմիր Բարխուդարյանի հարցազրույցը, տպված “Ասպարեզ”-ում և այն հերքող բանսարկությունը՝ նույնպես տպված “Ասպարեզ”-ում:
Անգլերեն տարբերակը լրիվ ցանկով “ՀԱՅՐԵՆԻՔ” շաբաթաթերթում:

Ի Պաշտպանութիւն Մտքի Եւ Գիտական Սկզբունքների Ազատութեան

By admin on Aug 14th, 2009 and filed under Գլխաւոր Լուրեր, Լուրեր, Հայաշխարհ.
Print Article
ShareThis

ԱՍՊԱՐԷԶ.- Խմբագրութիւնս այս յայտարարութեան հետ ստացած է ծանօթագրութիւն մը, ուր կը նշուի, որ այս յայտարարութիւնը պատրաստուած էր շաբաթներ առաջ, ի պատասխան Կլէնտէյլէն խմբակի մը մեղադրանքներուն։ Ծանօթագրութիւնը կ՛աւելցնէ, որ «Այսուհանդերձ, նախընտրելի նկատուած էր այդ խմբակին ինքնանպատակ գործունէութիւնը անտեսել եւ յայտարարութիւնը չհրապարակել մամուլին մէջ։ Սակայն, յիշեալ խմբակը հեռատեսիլի ելոյթ մը ունեցած է՝ հիմնուելով ՀՀ Գիտութեան ազգային ակադեմիոյ ակադեմիկոս-քարտուղար Վլադիմիր Բարխուդարեանի վերագրուած «Արմէնփրէս»ի շինծու հաղորդումի մը վրայ, որ հրատարակուած էր «Ասպարէզ» օրաթերթի Յուլիս 28ի թիւին մէջ։ Այդ ելոյթին ընթացքին յայտարարուած է, թէ «Հայոց պատմութեան կեղծարարները» պարտութեան մատնուած են, եւ թէ անոնց դէմ այս արշաւը բաղդատելի է Աւարայրի ճակատամարտին։ Վերջին այս գրգռութեան դէմ յանդիման, կը կարծենք, որ հանրային կարծիքը ստեղծուած անհանդուրժելի կացութեան տեղեակ պէտք է ըլլայ։ Միաժամանակ, կը հայցենք անոր զօրակցութիւնը՝ Հայաստանի եւ արտասահմանի 250 ակադեմականներու եւ մտաւորականներու, ինչպէս նաեւ 30 կրթական-մշակութային կազմակերպութիւններու, ընդդէմ մտաւորական աշխատանքը սեղմումի ենթարկելու եւ նուիրեալ գիտնականներ իբրեւ դաւաճան ու օտար կառավարութիւններու գործակալ պիտակելու այս դատապարտելի ընթացքին»։

Փրոֆ. Ռիչըրտ Յովհաննէսեանի կողմէ խմբագրութեանս տրամադրուած այս հաղորդագրութիւնը կը յայտնէ նաեւ, որ «Բարխուդարեան հերքած է յիշեալ կեղծ հաղորդումը՝ յայտնելով, թէ «Մեր բաժանմունքի ժողովից յետոյ, գրքի առնչութեամբ ո՛չ մի հարցազրոյց, ո՛չ մի խօսք չի եղել ոեւէ անձի կամ մամուլի օրգանի հետ։ Այդ ամէնը շինծու սադրանք է»։
Խմբագրութիւնս կը փափաքէր այս տխուր դրուագին աւարտը տեսնել ըստ հնարաւորինս շուտ: Այս քաշքշուքը իսկապէս ցաւ կը պատճառէ մեզ:
Ստորեւ կը ներկայացնենք սոյն յայտարարութիւնը:

«Մենք, ներքոստորագրեալներս՝ գիտնականներ եւ սատարող կրթական-մշակութային կազմակերպութիւններ, մեր խորին վրդովմունքն ենք յայտնում ի ցոյց մի շարք անհատների եւ խմբակների կողմից վերջերս իրականացրած գործողութիւնների: Այդ գործողութիւնները միտում են վարկաբեկելու՝ յատկապէս Միացեալ Նահանգներում հայագիտութեամբ զբաղուող գիտնականներին եւ հայագիտութիւնն առհասարակ:
Վերջին ամիսներին ականատես ենք լինում սոյն անհատների ու խմբակների հակամտաւորական գործունէութեան սաստկացմանը: YouTube-ում 2009 թ. Յունուարից ի վեր տեղադրուած զրպարտչական տեսանիւթերը եւ նորելուկ, այսպէս կոչուած՝ «Հայ առաջադէմ ուսանողների միութեան» ու «Հայ ազգայնականների միութեան» յայտարարութիւնները վկայում են, որ սոյն յարձակումները հիմնուած են կոպիտ խեղաթիւրումների եւ մտաւորական անազնուութեան վրայ:
Պարտադիր չէ համամիտ լինել բոլոր գիտնականների կողմից առաջադրած եզրակացութիւններին կամ տեսակէտներին՝ շեշտելու համար, թէ՝
ա) Գիտնականների խօսքը չպէտք է վկայակոչուի բնագրի համատեքստից դուրս, կամ քաղուած տեքստին վերագրուի իրականում հակառակ իմաստ.
բ) Տարակարծութիւններն ու եզրակացութիւնները պէտք է հիմնուած լինեն հետազօտութեան արդիւնքների վրայ եւ արտայայտուեն մասնագիտական բարեկրթութեամբ.
գ) Տարակարծութիւնները պէտք չէ վերածուեն մտաւորական ահաբեկչութեան ու արշաւի:
Ակնյայտ է, որ այս շարժումը վաղուց հեռացել է քննադատութեան, բանավէճի ու տարակարծութեան գիտական կանոնակարգից: Հայագիտութեամբ զբաղուող գիտնականներ, ներառեալ ներկայիս չարախօսութեան թիրախ դարձածներ, ակադեմական աշխարհում եւ միջազգային հանրութեան մէջ արժանաւոր տեղերն են ապահովել՝ դառնալով միջազգային ատեաններում եւ մամուլում հայոց անցեալ ու ներկայ պատմութեան ընկալման վճռական հարցերի կապակցութեամբ հեղինակաւոր ձայներ:
Անկախ վերոնշեալ յարձակումների դրդապատճառներից, սոյն վիճակը միայն խիստ բացասական հետեւանք կարող է ունենալ շահագրգիռ բոլոր կողմերի համար: Նոյնքան էական է նաեւ այն հանգամանքը, որ յարձակումները կարծես յարում են հայոց պատմութեան քարացած մի մեկնաբանութեան՝ կախուած միակենտրոն հեղինակութիւնից, որից շեղումները կարող են նկատուել իբրեւ դաւաճանութիւն: Ամբողջատիրական վարչակարգերին յատուկ սոյն մօտեցումը դատապարտելի է, քանզի՝
ա) Խոտոր է հանդիսանում հետազօտութեանն ու հետազօտութեան վրայ հիմնուած պատմութեան քննական վերլուծութեան գաղափարին.
բ) Սահմանափակում է անցեալին՝ իր բոլոր բարդութիւնների ու դեռեւս չուսումնասիրուած երեւոյթների միջով նայելու հնարաւորութիւնները.
գ) Արժեզրկում է պատմական ու մշակութային ուսումնասիրութիւնների հիման վրայ ներկան հասկանալու եւ ապագայի աւելի տրամաբանական ընտրութիւններ անելու միջոցները:
Յստակ է, որ սա սոսկ յարձակման թիրախ դարձած գիտնականներով սահմանափակուող խնդիր չէ, ոչ էլ ընդհանրապէս հայագիտութեամբ զբաղուողների. հարցը վերաբերում է հայ մշակոյթին՝ բառի ամենալայն իմաստով:
Ի նկատի ունենալով, որ գիտնականներ վարկաբեկելու եւ միատեսակութիւն պարտադրելու գաղափարապէս սնանկ սոյն յարձակումները խիստ վտանգաւոր են հայագիտական հետազօտութիւնների ազատութեան, ինչպէս նաեւ Հայաստանի հանրապետութեան ու հայ ժողովրդի մշակութային զարգացման համար, ներքոստորագրեալներս՝
1) Սատարում ենք հիմնաւորուած հետազօտութեան, տեսակէտի ու մեկնաբանութեան ազատութիւնը.
2) Կոչ ենք ուղղում Հայաստանի եւ Սփիւռքի ղեկավար դիրք զբաղեցնող հասարակական ու պետական պաշտօնեաներին, գիտնականներին, լրատուամիջոցներին, ակադեմական հիմնարկներին ու նրանց ղեկավարներին, ինչպէս նաեւ կրթական-մշակութային կազմակերպութիւններին, որպէսզի միանան մեզ ու մերժեն հայագիտութեան մէջ միատեսակ գաղափարներ պարտադրելու փորձերը՝ յանուն հետազօտութեան ու մտածողութեան ազատութեան ու մշակութային հանդուրժողականութեան»: